عزیزالله فرهمند
سیلاب که بخشی از حوادث طبیعی است، خساره‌های جانی، مالی، تخریبی و حتا روانی را در پی دارد. سیلاب‌های اخیر درافغانستان، یکی از نمونه‌های این حادثه‌ی طبیعی است، که جان صدها نفر را گرفتند، مسکن‌های زیادی را ویران و باعث نگرانی یک شمار زیاد از شهروندان کشور شدند.
از دست دادن اعضای فامیل، نبود جای بودوباش، و کمبود مواد غذایی و کمک‌های اولیه پس از سیلاب فاجعه‌بار اخیر در کشور، در این روزها از جمله مواردی اند که گذر شب‌وروز برای شهروندان سیلاب‌زده‌ی کشور را دشوار کرده‌اند.
کشوری که شهروندانش شدیدا به کمک‌های اقتصادی ضرورت داشت، سیلاب‌های اخیر بیش‌تر ازبیش آنان را وابسته به کمک، دست‌گیری و هم‌کاری نه تنها داخلی، بل‌که بین‌المللی کرده‌است.در این مقطع زمانی، این مسوولیت فردی هریک از ما خواهد بود تا برای هر نوع هم‌کاری باید خود را آماده بسازیم؛ زیرا این جنبه‌ی روحی انسان است، که انسانیت را در وجود انسان شکوفا می‌کند. از طرفی خبرنگاران ورسانه که به نحوی برای مردم کار می‌کنند، باید بیش‌تر از این حس برخودار باشد. پس:
مسوولیت خبرنگار و رسانه در قبال بحران سیلاب چیست؟
به گفته‌ی معروف، هر چیزی که قدرت دارد؛ مسولیت نیز دارد. خبرنگاران و رسانه‌ها از این دایره خارج نیست و در برابر همه‌ی مردم و حوادث مرتبط با مردم مسوولیت دارند، زیرا یکی از چهار عنصر قدرت و دولت محسوب می‌شوند. رسانه‌های جمعی باید همیشه با مردم و در کنار آن‌ها هم‌گام با فرازونشیب‌های زندگی با مشکلات دست‌وپنجه نرم کنند. رسانه‌ها در شرایط سخت باید مددرسان مردم و در شرایط عادی خدمت‌گذار مردم باشد.
هم‌چنان خبرنگار به عنوان کسی که این مسلک را انتخاب کرده، باید سراپا آماده خدمت برای آن‌ها باشد. روزنامه‌نگار و رسانه‌ها از راه‌های متنوع می‌توانند، در اطلاع‌رسانی، خطرات سیلاب، راه‌های جلوگیری از سیلاب، اثرات سیلاب و موضوعات مرتبط با سیلاب موثر باشند. به همین دلیل‌است که هر رسانه باید بخشی از برنامه‌هایش را وقف اطلاع‌دهی در مورد مسایلی طبیعی نموده و صحبت با کارشناسان طبیعی، سازمان مبارزه با حوادث طبیعی ونهادهای مربوطه را جز از فعالیت‌هایش بدانند، تا بتوانند مردم را از بروز این گونه حادثهها آگاه بسازد. نهادهای رسانه‌یی می‌توانند با اطلاعی‌دهی درست، آگاهیبه طور کلی اگر نمی‌شود از زیان‌های آن جلوگیری کنند؛ می‌توانند به کم‌ترین حد آن کاهش دهند.
آیا رسانه‌ها نقش اصلی در جلوگیری از این حادثهها را دارند؟
به طور صریح نمی‌شود این مطلب را بیان کرد؛ اما به طور قطع می‌توان گفت، جای‌گاه رسانه در آگاهی‌بخشی، آموزش و توان‌مندسازی جامعه انکارناپذیر است. اگر یک خانواده پنج‌عضو باشد؛ بدون‌شک عضو ششمی آن رسانه است، رسانه فردی از افراد خانواده ما شده است. هر فامیل به گونه‌ی از رسانه‌ها استفاده می‌کند، با این نفوذ که رسانه در داخل خانواده دارد، نیز نمی‌شود نقش آن را منکر شد. بنابراین، همان‌طور که در دیگر بخش‌ها نقش رسانه بالا است، در این بخش نیز نقش کلیدی دارد و این امر یاری بزرگی در جلوگیری از این حادثه‌ی طبیعی است.