پنجم ماه «جون» مصادف با روز جهانی محیط زیست است. از این روز در نقاط مختلف جهان درحالی تجلیل میشود که امروزه شنیدن هر خبری مربوط به محیط زیست نا امید کننده، تکان دهنده و غم انگیز است.
عملکرد انسانهای امروزی و عکسالعمل آنها در قبال محیط زیست مصداق مقوله معروف است «نمک خور و نمکدان شکن.»
انسانهای امروزی با ریختن زبالههای صنعتی و سایر استفاده نابجا از منابع و زیاده روی در آن چهرهی زیبای این کره خاکی را دگرگون کرده است.
همواره از روز جهانی محیط زیست با شعار «سر زمین ما آیندهی ما» گرامیداشت میشود . در حالیکه یک گروه بینالمللی نظریهپردازان محیط زیست هشدار داده اند، فعالیتهای انسانی در حال گرم کردن جهان است و در بالاترین حد خود قرار گرفته است.
پژوهشگران، اضافه میکنند که آستانه ۱.۵ (یک ممیز ۵) درجهیی که برای جلوگیری از تاثیرات فاجعهبار تغییرات آب و هوایی بسیار مهم است، ممکن است تنها در ظرف پنج سال شکسته شود.
این در حالیست که در سراسر جهان نظامهای زیستی یا اکوسیستمها شامل انسانها، نباتات، حیوانات، جغرافیا و اقلیم در معرض تهدید جدی و در نقطه اوج تخریب قرار دارد.
گرمای زمین، تغییر ناگهانی اقلیم، برهم خوردن نظم اکوسیستم، گرمی و سردی در فصلهای چهارگانه، بارانهای شدید، سیلهای مدهش و موجهای شدید گرما در برخی از کشورها مانند هند و پاکستان در عین حال سردی و هوا در برخی از کشورهای اروپایی مانند بریتانیا که هنوز بهار سرد را در این فصل تجربه میکند،
تمام این شواهد حکایت از تخریب و تغییر اکوسیستم به دست انسانها دارد.
توسعه روز افزون شهرنشینی و تخریب زمینهای زراعتی نیز از نگرانیهای عمده در عصر مدرن به شمار میرود که همه روزه در حال افزایش است.
شهرنشینی بد نیست؛ اما شهرنشینی مستلزم رعایت قواعد و قوانینی است که باید در این راستا مردم توجه کنند.
کنوانسیون سازمان ملل اعلام کرده است که برای مبارزه با بیابانزدایی نیاز به همکاری همهگانی است.
بر بنیاد آمارها تا حالا ۴۰ درصد مساحت کره زمین تخریب شدهاست. از این جمله ۳٠ درصد آن، زمینهای قابل زراعت است که در نتیجه آن نزدیک به نیمی از جمعیت جهان از تاثیرات آن متاثر میشوند.
از سال ۲۰۰۰ بدینسو خشکسالیها ۲۹ درصد افزایش یافته و طولانیتر شده است.
سازمان ملل متحد هشدار میدهد بدون اقدام فوری تا سال ۲٠۵٠ ممکن است خشکسالیها سه چهارم، معادل ۷۵ درصد از جمعیت جهان را با تهدید جدی روبهرو کند.
سازمان ملل متحد توصیه میکند باید نیمی از گازهای گلخانهیی تا سال ۲۰۳۰ کاهش یابد، یعنی اینکه باید کار نیمی از گلخانههای فعال سراسر جهان متوقف شود.
به باور نظریهپردازان محیط زیست، نسل امروز به نسل «بازساز» زمین مسما شده است، نسلی که باید رویکردهای خصمانهی تعامل با طبیعت را کنار گذاشته و موضعگیری های نرمتر در قبال این کرهی خاکی بیدفاع و در عین حال منبع معیشت بشر، در پیش گیرد. نسلی که از منابع آن به شکل درست استفاده کنند و از مصرف بی رویه آب خودداری کنند.
حفظ محیط زیست تنها وظیفه دولتها، سازمانهای جهانی و سازمانهای محیط زیستی نیست؛ بلکه وظیفه هریک از باشندگان این کره خاکی میباشد، امروز هر شخص در قبال محیط زیست و ماحول خود مسوولیت خطیر و دشوار دارد.
از مواد یکبار مصرف کمتر استفاده شود، به استفاده خریطههای پلاستیکی پایان داده شود؛ زیرا پلاستیک آفت طبیعت و محیط زیست است، افراد تا آخرین حد بکوشند زباله کمتر تولید کنند و از این رهگذر به محیط زیست کمک کرده و زمینه زندگی نسلهای بعدی در این پیکر خاکی فراهم کنند.
نویسنده: ذاکر حسین اندیشمند