ذاکر حسین اندیشمند
رسانهها امروز مرزهای جغرافیایی و سیاسی را در نوردیده و تا اندرون خانههای مردم نفوذ کرده است، جهان را به یک دهکده کوچک تبدیل کرده، فاصلهها و موانع طبیعی سر راه اطلاع رسانی سریع را از میان برداشته است.
در این حوزه، آنچه بر رسانهها معنی و مفهوم بیشتر بخشیده، انجام رسالت مهم روزنامهنگاران متعهد در جامعه است که حوادث را به شکل که اتفاق افتاده انعکاس میدهند یعنی به گونه عینی، بیطرف و در عین حال جامع و فراگیر.
مسلک روزنامهنگاری ایجاب میکند تا رویدادها را به گونه عینی، بیطرف، جامع و روشن به مردم برساند؛ اما باید تلاش شود تا در این راستا دقت را فدای سرعت نکند و در عین زمان، رسالت آنان در چوکات قواعد حقوقی، ملاحظات اخلاقی، دینی، سنتها، عرفها و آداب و رسوم تعریف شده و معنا پیدا میکند.
یکی دیگر از رسالتهای خطیر و دشوار خبرنگاران نظارت از کارکردهای دولتها و مقامهای دولتی است. امروزه دولتها در مقابل مردمانشان پاسخگو میباشند؛ لذا رسانهها، خبرنگاران باید پرچمداران این راه دشوار باشند و پیشتازان به چالش کشیدن مقامات دولتی.
چنانکه، جان توسا مدیر اسبق سرویس جهانی بی بی سی میگوید: “رسانهها هیچ گزینشی دیگر جز پرسش از دولت حاکم و وضعیت پرسش برانگیز آنان ندارند، البته نه به این دلیلکه آنها خاص و بهتراند، یا متکبر، بلکه اگر آنها پرسش نکنند هیچ کس دیگری این کار را انجام نخواهد داد”.
بنا امروز حسابخواهی و به چالش کشیدن مقامات دولتی جز لاینفک وظایف رسانهها به شمار میرود.
یکی دیگر از مسوولیتهای خبرنگاران، پوشش حوادث ناگوار طبیعی است. هر روزنامهنگار مسوولیت دارد تا حوادث طبیعی را با در نظر داشت مصلحتهای اجتماعی، روحیه عمومی و منافع ملی به شکل عینی آن برای مردم انعکاس بدهد و در این عرصه قلم بزنند.
مراعت نکتههای که در انعکاس رویدادهای طبیعی بسیار مهم است این است که خبرنگاران در حد توان بکوشند تا رویدادهای طبیعی را به شکل دست اول برای مردم اطلاع رسانی کنند. نه این که به ابراز نظر چند تن از مقامات مسوول اکتفا نمایند.
از موارد مهم دیگر در پوشش حوادث طبیعی این است که باید تمرکز خبرنگاران به مردم باشند، خواستههای مردم، آرمانهای آنها و چشم دید هایشان بدون هیچ دخل و تصرفی به گوش مقامات مسوول رسانیده شود.
مفکوره ظهور ژورنالیزم صلح نیز از همین نقطه آغاز گردید؛ لذا امروز به حیث یک رشته علمی مستقل و پرطرفدار در اجتماع عرض اندام کرده است.
بسیاری اوقات کمکاریهای مسوولان و مقامات دولتی در راستای مهار کردن بحرانها کاملا از چشم مردم دور میمانند؛ لذا این رسانهها است که باید در راستای مردمی جلوه دادن بحرانها، حوادث و اتفاقات حد اکثر توانشان را بکار گیرند.
و در اخیر باید این را نیز اضافه کنم که رسانه خود با تکیه بر منابع موثق و دست اول، چهرههای مردمی و متخصصان امور بیشتر راه حل گرا باشند و به مهار کردن بحران، طرح ارایه کنند؛ بنابر این نیاز است تا رسانهها در کنار مردم ایستاده و در شرایط بحرانی بتوانند به آسیب دیدگان کمک کنند.