امروزه رسانهها به عنوان قوه چهارم دولتها از قدرت مرموزی برخوردار است که در تغییر فرهنگ، رشد اقتصادی، توسعه فرهنگی و بهبود اوضاع سیاسی یک کشور نقش بهسزایی دارند . در این میان، بدون شک تلویزیون یکی از اعضای پرنفوذ خانوادهی رسانهها است که در تغییر تدریجی فرهنگ، بیداری اذهانعامه، ترویج افکار مثبت و سنت زدایی دست باز دارد. این جعبه سحرآمیز باید برای انتشار اطلاعات به مخاطبان بنابر قدرت و تاثیرگذاری ژرفی که دارد باید مهار گریده تا افکار جامعه از بنیاد ساخته شود؛ پس بنابراین ایجاب میکند تا قواعد و قوانین مشخص در راستای تولید و نشر برنامههای تلویزیون وضع گردیده تا باشد از ثاتیرات مخرب و غیر مفید آن در قبال جامعه پیشگیری و مهار گردد.
در جوامع امروز کمتر کسی پیدا خواهد شد که با رسانهها مانند؛ رادیو، تلویزیون، روزنامه، مجله، کتاب، صفحات انترنتی و سایر وسایل ارتباط همهگانی سروکار نداشته باشد؛ پس با درنظرداشت وسعت و گستردهگی دسترسی به اطلاعات، رسانههای همهگانی و کوتاه شدن فاصلهها برای برقراری ارتباط، بسیار مهم و حیاتی است.
در عین زمان رسانههایی نوشتاری مانند، روزنامهها، مجله، کتاب و سایر وسایل ارتباطی که با نوشتن و کتابت همراه است و بر بنیاد تحلیلها و پیشبینیها مسیر حرکت تاریخ، سیاست و فرهنگ یک کشور را تعیین نموده و به آن جهتدهی خواهد کرد، وظیفه آن ترویج و تکامل زبان در جامعه میباشد که به نحوی بالای زبان گفتاری مردم از لحاظ به کارگیری واژهها، استعمال کلمههای خارجی و غیره تاثیرگذار میگذارند.
این تاثیرات و تحولات اگر غیر مسلکی و بدون یک راهبرد درست صورت گیرد، جامعه از حالت فرهنگ محوری طبیعی و شگوفایی خودی دور میگردد. نتیجه این مطلب چنین است که باید در قدم اول دولتها با در نظر گرفتن منافع عامه و مصالح اجتماعی، ارزشهای ملی باید قوانینی وضع کند تا باشد از یک سو جلو خودسری و یکهتازی رسانهها در میدان رقابتشان گرفته شود و در قدم دوم از تاثیرات ناخواسته نشر و اشاعه اطلاعات و پیامهای ناسالم جلوگیری گردد.
متاسفانه امروزه شماری از رسانههای کشور ما به خبرگزاری های بین المللی برای تغذیه و به دست آوردن اطلاعات و خبرهای روز، متکی میباشند. این مورد یکی از نارساییهای عمده و سنگ بزرگ پیشپای رسانههای شرقی و کشور ما میباشد؛ زیرا اخباری خریداری شده از رسانههای غربی، از دروازهبانیهای متعدد گذشته تا به کشورهای دیگر مانند کشور ما میرسد؛ پس بنابراین، اقتباس از خبرگزاریهای بینالمللی یعنی جهانبینی از دید یک کشور دیگر.
از دیگر نارساییهای رسانههای کشور میتوانیم به پخش و نشر سریالها و برنامهها تلویزیونی خارجی اشاره کرد. سریالهای خارجی خواهی نهخواهی تاثیرات مهم، ناخودآگاه، ناخواسته و نابههنگام بالای فرهنگ، رسم رواجها، عنعنات، باورها، نگرشها، سنتها و عرفهای اجتماعی دارد. امروزه صفحات مجازی انترنتی نیز در مقابل رسانههای دیگر قدعلم کرده و ازین جهت در صفحات مجازی امکان جعل، تقلب، تظاهر، فریب، نیرنگ و تذویر به شکل گسترده وجود دارد؛ اما باید گفت، در پهلوی نقاط منفی که دارد، مزیتهای مانند آزادی از قید زمان و مکان، سرعت، کممصرف بودن، اقتضای نیروی بشری نه چندان زیاد و متخصص از نواقص و کاستیهای نیز برخوادر بوده که نمیتوان به سادهگی از کنار آنان رد شد.
در اخیر میتوان گفت، رسانهها از جایگاه بلندی برخودار است که در تغییر تدریجی فرهنگ، توسعه اقتصادی و مشارکت سیاسی شهروندان نقش عمدهیی بازی میکنند، یکی از دلایل دیگری که بر اهمیت رسانهها افزوده، نقش داشتن در کاهش فساد اداری میباشد که رسانهها با تحقیق و پژوهش در بخش اختلاسها، سرقتهای سازماندهی شده، قتلها و جنایتهای از این دست را برملاسازی کرده و چهره تاریک دست اندرکاران این جنایتها را به مردم نشان میدهند. بنابراین رسانهها در راستای ارضای حس کنجکاوی مردم و دادن اطلاعات مسوولیت بس بزرگی دارد.
نویسنده: ذاکر حسین اندیشمند